Sunday, July 21, 2024

Jamatia choba bokhorok ‘Poreekhit’

Kamini mung Bejamuni tong-mani, tabuk Bejimara hwnwi sinijago. Sonamura aulini khama babai naharkhe twimanaro a kami hatairok nukjago. Kwbangma bisi swkang o hatai sakaono Poreekhit mungtwi khoroksa borok achaio, je borok choba khlaiwi Tripurani laibumao mung khlaikha. Laibumao o choba Poreekhitni choba mungui muitu khlaijago.

Poreekhit kubui kubuino sakbai mangbai sengkrak. Sakdu kotorbai mwchangwi bini phanbo belaikhe kwbang. Bwtangkhe rokolaikhe bini ganani khoroknwi khoroktham rokonairok nuhur-jakya. Phanbo ahaino mwsa mayungtwi, boh twimani sengno khoroknwi khorokthamyai tisawi manya. Poreekhit belaikhe khabo kotor, thwina thangna kiriya.

Poreekhit achaima uklogo kwbangma kothomano sajago. A kothoma wngkha omohai: Salsa bini buma dukhu nangjagwi twimani thani sengkrak bwsa khoroksa sannani thango. Twima rukungo mwtai rwi twimano bwkhabai khulumui tongphru bini phikungo chaprang kotorma masa baphaio, a chaprang bini thwi opungwi chokhrai thangwibo Poreekhitni buma saimanliya. Aboni bagwi olo a bwrwi je bwsa chwla mankha abono Poreekhit.

Poreekhitni bumani khao dukhu kwbangma. Bohrok tong-mani kamini borokrok bohrokno mwkhang kechen, khorang kechenkhe nugo. Kamini chamung nwngmungrokni pandao bohrokno duljakya. Okramathei Chokdri rwnani raida tongwibo, bohrokni jorao rwjakya. Jephruno mwkhang khorang swbaiwi hwnjaklaio. Poreekhitni buma-bupha khug peryakhe khao simi dukhuno chulaio. Aboni bising bwsa bwrwi khoroknwi tongmabo atomsa thwijakhe Poreekhitni buma tongjakmanliya. Kobor chawi twimanithani bwsa sannani thangkha. Twimabo bini dukhuno nugwi bwkha soimanliyakhe bwsa sengkrak khoroksa mannani hamari rwkha.

Poreekhit achaiphru manwi phaikha bini buma-bupha sakbok-jakya wngmani dukhu tei bising bising jolimani thwi. Bini bagwino, boh jora jora siyakhe ahaino bokhrok tungphlai phaijago. Boh chaya saimanya, thwina thangna siyakhe jolijago. Chwraini simino omohai wngmabai kamini chwrai okra jotono bono kok makhwna-baikha tei mabomakiribaikha. Twlwk twlwk mwkhang khorang phirogwi manlaikha Poreekhitni buma buphabo. Chwrai Poreekhitni tongmung chamungo choba kotor khlainani yaprimari nukjago.

Poreekhit puila choba ong-khorkha Bubagra Ishanchandra Manikyani mol 1850 A.D bisio. Ishanchandra bubagra wngmani logi logi bupha bubagra Krishna Kishore Manikyani sakni lakai kwbangma suna thangwi luku-rokni thani rang kwbangma khangna ma chengkha. Boh bwchwi Chandratara Devini dasi khoroksani bwsa Balaram Hazarino ‘Dewan’ chongwi a rang khangna samung dagikha. Bubagra Ishanchandra chongkha Balaram Hazari o samungno kahamkhe charwi mananw hwnwi. Phiyaba Balaram Hazari rangrok khangna thangwi lukurokni sakaphan  boksingma logi logi tongmung sitrabo tongna chengkha. Phangkhe rang khangnani, phankhe bwrwi chwrai romwi tubunani, mu-chungkhe bupre sokphre khlaina-ni, omohai samungrokni thakmung kwrwikha. Bini o samung chaya-rok tangthani bini takhuk Sridam Hazarinobo logi nahakhe lukuni bising tongkhrai chakhrai kwmana naikha. Ulo bohrok khroknwini tongmung chaya-rokbai Bubagra hani lukurok belai jolijakbaikha. Lukurokni logi bugrakhorni borokrok simiya, Himba bubagrakhorni okrarokbo chajakya wngbaikha. Ulo bubagrakhorni okrarok soimanliya wngwi bising bising a khorok-nwirokno bujthumnani bagwi chonglaikha. Bohrok Jamatia dophani Poreekhit bai Halam dophani Kirti Kwpra mungwi khoroknwino khogwi choba khlainani dagikha. Poreekhit bai Kirti Kwpra chajagwi choba bodol swnamlaikha. Haikhe teibo bodol kwrak khlainani bagwi Sikam hasteo choba birnani thanglaikha.  Koktomao sajgo, Poreekhit bai Kirti Sikam bubagrabai malaina naikhe Sikamrok gosiliya. Tamokhe bohrok, borok khoroknwi siniya phaio hwnwi bubagrani khunjuo rwkhe Sikam bubagra bohrokno maicharwi tanwi butharna dagikha. Sikamrok chaplaima o kokno Poreekhitno sawi khwna-rwkha bini kiching Kirti. Tamoni hwnba, Kirti sikam kok mano. Poreekhit o kokno khwnaibo kiriyakhe samung chapnani lama naitukha. A jora sikamrok maikhlai khurna chengkhe Poreekhit lama kaisa mankha. Boh atomsa Sikam bubagrani maikhlai o achugwi rwikha. Logi logino Sikamrok jolijagwi bubagrani thani romwi twlangkha.  Aphrukhe Sikam bubagra Poreekhitni sinimung swngkha. Poreekhit abonono naisingmani, boh khatungjagwi jora rwkha- angno Poreekhit choba birna phaio. Sikam bubagra o kokno khwnawi belai hamjakha. Boh Poreekhitno kwbagkha. Haikhe pun misip tanwi chalai nwnglai-kha. Ulo sikam bubagra Poreekhitno sikam chwla dolsa rohorkhe Poreekhit bai Kirti Kwpra kiphilwi phaikha.

Poreekhit bai Kirti bohrokni Tipra tei Sikam choba bodol twiwi 1950 A.D bisini March talni horo Balaram Hazarini nok bokhog-laikha. Bohrok dogar swbai habwi Balaram bai Sridamno naituklaikha. Balaram Hazari saimanwi puila ganti nogo habwikha. Arobo yogna lam nukya hwnkhe twk kosom bokhrogo thubwi pukhri twitwi basui kharkha. Ayang phayung Sridam manjagwi Kirti bai tanwi butharjakha. Aphruni Balaram Hazarini nok wngkha tabukni Banamalipur Power House tongma dikholo.

O kok bubagra Ishanchandrani khunjuo sogwikhe boh Poreekhit-bai Kirtino romna dagikha. Sengkrakrok Poreekhitbai Kirtino romwi along nogo dakha. Along nogo tongphru Yuvraj Upendra Chandra borok phwnangwi Kirtino butharkha. Bubagra Ishanchandra along nogo chopjak Poreekhitno naharwi koklam saimanani naikhe Poreekhit Balarambai Sridamni tongmung chayarokno sawi khwnarwkha. Ajora dorbaro tongnai joto okra chakrarokbo Poreekhitni kokno gosimabai bubagra Ishanchandra Poreekhitbai bini logisong jotonono phiyogwi rwkha.

Oro sathai kwlaio bubagra Krishna Kishoreni bihik bubagra-jwk Sudakhinani ogo achainai Ishanchandra, Upendrachandra tei Birchandra, o khorokthamni bising Upendrachandra aswk borok chathaya. Bini tongmung sitrabai bubagrakhorni borokrok belai tongthokya chathokya ma tonglaio. Kumar Upendra Balaram Hazarini sajwk siklino hamjago. Aboni bagwi Balaramni hamya hwnnai eba hamya nainairokno boh mokolni phon hai wngjago. Ajora Balaramni phayung Sridamno butharkhe belai selengjagwi Upendrabo borok bedogwi Kirtino butharo. Ayang Balarambo bubagra Ishanchandra Manikya bai samung raida hamyarokni hwn-jagwi, bising bising bubagra Ishanchandrano konorwi Yuvraj Upendrachandrano bubagra charwnani lama naituksukha. Boh bini kiching Ram Manikya Barman, Captain Sardar Khan tei Subhan Khansongbai kwthalai bubagra Ishanchandra no butharna chaplaikha. Bohrokni omohai chaplaimano, bubagrani khunjuo tunui rwphaikha khoroksa bubagrani khani borok. Bubagra o borokrokno romwi chopnani chongkha. Ajora salsa Captain Sardar Khan bubagrano butharna phaiwi mabo manjakha. Bubagra Ishanchandra Captain Sardar Khanno haktorni nongkhorwi rohorkha. Bini logi Balaram Hazaribai Ram Manikyanobo haktorni rwkhlai rohorkha.

Bubagra Ishanchandra Manikyani bupha bubagra Krishna Kishore Manikya thwina swkang  khok chisa rasai rang (11lakh) lakai kwlangwi thango. Tangwi hwnba bubagra Krishna Kishore wngkha homnino tongthok chathok tongnai borok. Bini bihikbo kisa kwbangno. Assam bubagrani sajwk Ratnamala, Manipur bubagra Marjeetni sajwk khoroktham Chandrakala, Akhileswari tei Bidhuklan jotonono nakha. Abono karwibo Tipra tei muglijwk bihik kusurok tongphio. Aboni bising Sudakhina khoroksa. Sudakhina bihik kusuphano bini ogo swkang chwla achai Bubagrajwk okra ma chakha. Bubagra Krishna Kishoreni bwsa bwtwibo kwbangma. Bwsa chwla khorok chuku tei bwrwi sajwk khorok chiba.

Bubagrajwk okra Sudakhina wngkha Jamatia bwrwi, kwina khangjagwi tubujaknai. Tipra bubagrarok agini jora kami kami bwrwi chaslok eba sikli naithok tei bumul kwrwng saiwi khangwi tubuo tei a khangjaknai bwrwi-rokno bubagra nokni tongmung chamung phwrwngo. Omorokni bising bubagrarok hamjakmani bwrwiroknokhe bihik kusurok khlaio. Bubagranok bising omohai kwina khangjagwi bihik kusu wngnairok kwbangma tei bohrok-ni bising kwpal kaham wngkhe khoroksa khoroksu bubagrajwk okra wngnaibo tongo. Teirok kheba bubagranok bising chop-jagwino ma thwilaio khao dukhu chubai manyakhe. Aboni bagwi kamini bwrwi naithokrokni buma bupharok kwina khangnairok phaikhe huilaio eba kaijak hwnwi tatal salaio. Sudakhina khangjagwi tubujaknaiphano bubagrajwk okra chakha. Abosimiya bini bwsa khorokthamni khorokthamno bubagra chalaikha. Okra Ishan chandrabai kusukuk Birchandra bubagra wngkha. Kwchar Upendra Yuvraj wngkha tei Himba bubagra wngyasanino boh thwijamabai bubagra wngliya. Phiyaba raidatwikhe je yuvraj wngo bohno kwthang tongnai bubagra thwikhe eba yakarkhe bubagra wngo. Aboni bagwi Upendra boh bubagra wngna tongmani.

Bubagrajwk Sudakhina salsa

Kharchi mwtaini ter o phaiphru bubagrani borokrokni mokolo kwlaikha. Sudakhina bwrwi naithok simiya bini sakni motom bahaibo pirjagwi tongo. Bohno twi aswk kok khwnawi bubagra bohno naharna dagikha, omohaikheno boh bubagrani nogo sokphaio.

Bubagra Krishnakishore je tongthoktwi tongnai mungsa lekhamung khlaiyai rang swbaio, aboni bagwi lakai bogsinjakte bogsinjakte khok chisa rasai (11 lakh) sogwikha. Ajora tabukni  auli twiphor wngwi tongo. Bubagra Krishna Kishore o dikholo phaiwi mwswi, mwsa sikar tongphaio tei twiphorni tokrok kogphaio. Sikar khlaina phaiwi jora jora orono thuo. Abotwikhe tongthokjakmabai bubagra Krishna Kishore aulio khampar nok tangna chongo.

O samung tangna thangwibo belai rang rih baio. Bubagra Krishna Kishore bini chakra ujhir Durgamanino homnino rang sano. Ujhir rang rwte rwte kulogrwna manliya wngwi sakni ajimani rangbo rwna nangkha. Haiphano-se bubagra sanma thakya, rwi-manya hwnkhebo belaikhe kuljago. Ulo tei soimanliya wngwi bura ujhir horsani bising bini sakni rang rih manwikhnwi tlangwi Singhabheelo kharwi thangkha. Bubagra Krishna Kishoe bihik bwsa kwbangma tei lakaibo kwbangma narwgwi atomsa phirang kogjagwi thwio.

Bubagra Ishanchandra Manikya, Balaram Hazarino rwkhlai rohorwi Brajamohan Thakurni yaphao haktor tei Jamidari tisairwkha.

Tei khaksa bwskangni talo …

–Nagendra Jamatia

Related Articles

Leave a Reply

- Advertisement -spot_img

Archives

%d bloggers like this: