Saturday, July 27, 2024

SIKLAROK DA BOROK DOPHANI THINANG?

Agulio bukung bara dophani juda juda bosongni sikla siklirok bang rwrwkphano jadu kolija tangsa rwchapdi hwnkhe eba kerang kothoma thaisa sadi hwnkhe kok thaisa simi khnao, “Ang sai manya” eba “Ang rwngya”.  Tha murjak tei maidul tho de thok hwnwi swngkhe bohrok sao, “abo tamo?” Kosom palini rishao takhumtwi bwthai tei khai kwtwk sojak ritrak sankhe borok kungchukjagwi sao, “omorok chwng takna rwngya.” Mon boroi, khwichang tei goyam bilatirokno twi swngkhe bohrok sao, mungse khnayakho.

Phiyaba, ‘L’Oreal, Elle Macpherson, tei Calvin Klein’ hwnmaroknotwi swngkhe, omoroknotwi bohrok kahamkhe kok sukrubwi sai khna rwimano. Tamo thokkuk hwnwi swngkhe slai twi nangyakhe bohrokni khuktwi  ‘Hamburger, Roll, pizza”rok ongkhoro. Phiya, bohrok aswkbaino uanama kwrwi khatungjagwi kulpaijakya.

Omo wngkha borok dophani tabukni dalsa siklarok.

Tei yasa phaiching kisa uphilwi naharkhe nugo tei dolsa siklarok. Bohrok musub musubwi bolong beraio, musuk mwrwgo. Siklirok khe ba bol tuku rujuwi, muia naitugwi berailaio. Bohok thaisa supungna bagwi mang bohrok pailaiya. Sal thango, sal phaio, bohrokni langma hapung hathai beserono paio. Phiya, bohrok aswk baino uanama kwrwi khatungjagwi kulpaijakya.

Omo bo wngkha borok dophani tabukni tei dalsa siklarok.

O dalnwi sikla siklirokni bising bubo teibo khairokmasingsa, saimaya. Puilani hwnkhe, yarwng kwrwi buphang rakya hai. Tei babaisa hwnkhe ba, satung uatwi manjagya bai buphang bwthai thaithaiya hai.

Phiya, sikla sikli hwnwi khnakheno jotoni khao kaisa nobar kwtal sibma hai. O nobar ba sikla, sikli hwnmani o mungo da srabjak wngkhna eba bohrokni torma lokmao da gwdaljak wngna? Wngya kheba, o kok thaisa khnakheno borokni khao tangwi khatungma phaina, eba borokni khano swlakna?

Uansugwinaikhe o muani gwnang mungni bisingo kwbangma sajakya, kwbangma naharma, kwbangma imangrok khobjak eba huijak tongma hai, tamni hwnba, chwng jotono sio siklarokno dophani imang, dophani chati, dophani khatungma. Sikla chalai kwbangma hamya lama twi himkhe dopha birmano kwlaio. Sikla chalaino dophano tisathani eba dophano narwkthani eba dophano rak rwnani eba dophano sicha rwnani bagwi jotoni yakharai kwrak.

Sikla siklini bisingtwi se dopha chwngsamung mankugo hwnwi sajago. Haikhe bukung bara siklarok joto o dalnwini bisingono khobjakkhe,  saboni bisingtwi chwnsamung phasinai? 

Sakni kokno simi uansugwi, dophani tei kamio tongnai kwbangma borokrokni kokno pogwi, chakri manma ulo Aulio tamo khe jesakhephano kaisa chikonsa nokthai paina chaitok mang tongnairokni bisingtwi da, dopha chwngsasinai?

Wngyakhe ba Tripura hao joto lekha kwrwng hwnwi sakhlaijakna naiwi tongma o jorao bo kwbangma sikla siklirok tabuk bo mung suda swi manya tongkho. Kwbangma sikla sikli khuk perwi buini bwskango bataina (competition) le hak chalni kok se kokthai se perwi manya tongkho. Borok siniya nukkhe phikung chagwi mwkang huinai bwswkse kwbangma tongkho.Bohrokni bisingtwi da dopha chwngsasinai?

Uanama kok khe hai se, khwnai yakhraio borok dophani thinang himwi tongma o jorao chini dophani siklarok boro tong, eba bahaikhe tong, omorokno twi jotoni khaono kisa uansukma phaio. Borok dophao aswk kok banglaiwi thansa wngmaya wngwi tongma jorao dopha chapjaklai manya, kaklai tongma jorao dophao thansa wnglaiya wngtongma jorao sikla siklirokni bisingo bo omohai kirimasingsa pherlaijak nukjago. Haikhe sikla siklino dophani yakhrai, dophani khatungma, dophani chati, dophani phan, dophani thinnang hwnkhe chini borok dophani thinang boro? Sikla sikliphanno dophani phan kwrak hwnkhe o sikla siklini bisingo kami tei auli amchoini sikla siklini o phermano nukjakma bai chini dophani phanbo nukjago. Dophani imangbo o sikla siklini pherlaijago, nukjago. Abono karwibo, omo baino chwng uansukna nango borok dophani thinang boro?

Borok dophani siklarokni kaisa khatungma tongo. Kubuni haste-rogo tongma hai chini o haobo borok dophani juda juda sikla bodol tongo – Romdi, TSF, TSU, YTA, tei hukumu bodolrok Chong-preng, Tiyari, Sampari, Sampili, Gugra, Khathansa bodolrok, Rock Musicni Twijlang, Horjwlai bodolrok,Tongthar bodolrok, tei kwbangma siklarok bai twiduljak NGOrok, tei Rajnitini partyrokni ‘siklarokni bwkrangrok’.

Omono karwi bo teibo kwbangma mung khujakya tongkho. Omorok bebakno kubuino kaham tei khatungma kokno tamni hwnba aswk kwbangma bedek buprarok borok dophani. O bodolrok mungsa ya mungsa samungo jotono kwrwngjak.

Phiya, kubui kok sana thang khe, omorok bebak bwthwio beram kwphajak hai.  Haini bagwino aswk kwbangma bodol-rok tongwibo kaisaphano o hani tei dophani muktwi huthani mungsa chugyakho.

Kamini sikla siklirok bai aulini sikla siklirokni bisingo twlwk twlwk khe teibo chalwi tongma bai borok dophani yarwng chorwrwk wngwi tongo.

Kamini sikla siklirok saimano sakrwngya siya baino dophani samungo chukya. Abo baino aulini sikla siklirokni phaiching naharjak. Tei aulini sikla siklrok khe, jilik jalak imangni swngsar rukungo kwlwkjak. Mwkthango bachai tongnairok kheba, sak bahai khe kuchugo kanai hwnwi uansukna rwngo.

Haini bagwino uaisa wisu hani kok, dophani kok, manthaini kokrokno twi khorang ongkhor-phru mere mere khe simi khnao.

O khorangno phan kwrak bai sosai narwkna bagwi lekha porao, manthaio, sakni yathek bai bachathanio, tei jotowono,  “equal opportunities” eba baksa khe sep rwwi-  siklarokni o kakjak eba hakchaljak tongmano muthubna nango. Phaidi hwnkhe kamini sikla siklirok bai aulini sikla siklini o chalwi tongma-no rangchakni o kwtal yakhrai bowi dophano tisalaianw.

– By Maria Debbarma

Related Articles

Leave a Reply

- Advertisement -spot_img

Archives

%d bloggers like this: